Muziekinstrumenten

Door klanken voor te brengen die we noten noe­men, kunnen muziekinstrumenten muziek maken en zo ons leven verrijken. Wereldwijd zijn er massa's verschillende instrumenten. De meeste daarvan kunnen, afhankelijk van de klank die ze voortbrengen, in vier hoofdfamilies wor­den gegroepeerd: percussie, blazers (zowel koper- als houtblazers), strijkers en klavierinstrumenten. Tot de komst van elektronische muziek behoorden zowat alle instrumenten tot die vier categorieën.

Percussie

Percussie of slagwerk wordt bespeeld door erop te slaan of ermee te schudden. Het aantal percussie-instrumenten is enorm en varieert van trommels tot ratels of de triangel. Sommige, bijvoor­beeld de xylofoon, kunnen gestemd worden om verschillende noten te produceren; andere beklemtonen een ritme.

Koperblazers

Koperen instrumenten zijn lange buizen met een mondstuk. Ze zijn gewonden om ze makkelijker handelbaar te maken. De meeste hebben ventielen die, wanneer ingedrukt, één of meer buizen openen en zo tel­kens verschillende noten pro­duceren met een luide, jube­lende klank.

Hoe werken ze?

Koperblazers blazen met geslo­ten lippen in het mondstuk van hun instrument. Door de span­ning van de lippen te verande­ren spelen ze verschillende noten en dankzij de ventielen kunnen ze een volledige toon­ladder produceren.

Door een ventiel in te drukken gaan er zijbuizen open en zo wordt de buis langer.

Trommels

Trommels vind je overal. Ze spelen vooral een belangrijke rol in traditio­nele Afrikaanse muziek, met haar ingewikkelde en opzwepende ritmes.

Houten percussie-instrumenten

Het korte, droge geluid van houten per­cussie, typisch voor Zuid-Amerikaanse dansmuziek, bekom je met claves, cas­tagnetten, maraca's en woodblocks.

Gongs en klokken

Metalen slaginstrumenten produceren lange, aanhoudende klanken. Ze variëren van scherpe cimbalen tot het verfijnde geluid van gongs en klokken zoals Indonesische gamelans laten horen.

Eerste koperblazers

De eerste koperinstrumen­ten waren gemaakt van schelpen en dieren­hoorns. Tijdens de Renaissance deden de schuiftrombone, de kornet (een houten trompet) en de serpent (een baskornet) hun intrede. Behalve de schuif­trombone verdwenen die instrumenten in de 18de eeuw, maar nu zijn ze weer in ere hersteld.

Houtblazers

Elk houtblaasinstrument (dwarsfluit, doedelzak, blokfluit, klarinet, saxo­foon, hobo, fagot) is eigenlijk een holle buis met een aantal gaten en kleppen. Door in de buis te blazen gaat de uitgeblazen lucht in die buis vibreren. Zo ontstaat er een klank. De muzikant gebruikt de kleppen of gaten om de buis waar de lucht door moet korter of langer te maken en zo de hoogte van de klank te veranderen. De sheng is een soort mondorgel dat in China al bijna 3000 jaar bespeeld wordt.

Hoe werken ze?

Door over een flessenhals te blazen krijg je een noot. Op die manier worden de panfluit en de dwarsfluit bespeeld. Sommige hout­blazers, bijvoorbeeld de klarinet en de hobo, heb­ben een mondstuk met een riet. Dat vibreert wanneer de speler erop blaast en de buis van het instrument verandert de klank.

Houtblazers

Vroeger bestonden alle houtblaasinstrumenten uit hout, maar nu zijn ze vaak uit metaal of plastic gemaakt. De klanken van oude hout­blaasinstrumenten zijn o.a. de luide schalmei, de brommende kromhoorn en de lage noten van de racket.

Sjofar

De sjofar is een instrument dat uit een ramshoorn is gemaakt. Hij produ­ceert langgerekte, hui­lende klanken. Hij wordt bespeeld bij belangrijke openbare en religieuze joodse gele­genheden zoals Jom Kippoer, de Grote Verzoendag.

Klassieke muziek

Op het eind van de 18de eeuw reageerden componisten tegen de ingewikkelde stijl van de barokmuziek en ontwikkelden ze een eenvoudigere stijl. Die wordt klassieke muziek genoemd, ook al wordt de term klassieke muziek wel vaker gebruikt.

Patronage

In die periode wierpen rijke edelen zich vaak op als beschermheren van componisten. Prins Paul Esterhazy stelde Haydn aan als muziekdirec­teur in zijn paleis in Hongarije. Daar schreef de componist veel van zijn werken.
In de klassieke tijd was de symfonie de belangrijkste vorm van orkestmuziek.

Symfonie

Een symfonie is een werk dat meest­al uit vier bewegingen bestaat. Elke beweging heeft een eigen karakter en de muziek verandert ook binnen een beweging van toonaard en roept zo een andere sfeer op.

Romantische muziek

Deze dramatische muziekstijl dook op in de 19de eeuw. Hoewel componisten de klassieke vormen zoals de symfonie en de sonate bleven gebruiken, was de sfeer van romantische muziek toch intenser, emotio­neler en persoonlijker. Componisten schreven ook programmamuziek, muziek die taferelen en verhalen beschrijft, en maakten gebruik van nieuwe instrumenten.

Romantische muziek was vooral een zaak van Duitse en Oostenrijkse com­ponisten. Maar hun ideeën botsten wel eens met die van andere compo­nisten die hun eigen nationaal gevoel wilden uiten. Nationalistische compo­nisten zoals de Noor Edvard Grieg (1843-1907) gebruikten volksmuziek in hun werk. Zo wilden ze muziek creëren die de natuur van hun eigen land beschreef.

De wals

Deze romantische dans maakte pas furore in de 19de eeuw. Toen hij zijn intrede deed, veroorzaakte de wals een schandaal omdat de dansers zo dicht tegen elkaar stonden.

Franz Liszt

In de romantische periode waren pianorecitals een populaire vorm van ontspanning. De Hongaarse componist en pianist Franz Liszt (1811-1886) werd bijna als een superster aanbeden voor zijn fan­tastische recitals van zijn eigen muziek, bijvoorbeeld de Hongaarse rapsodieën. Liszt was een briljant en vernieuwend componist. Hij ontwikkelde het symfonisch gedicht.

Veel muziek van het einde van de 20ste eeuw, vooral voor elektronische instrumenten, kan niet op de traditio­nele manier opgeschreven worden. Sommige componisten hebben een vorrn van grafische notatie ontwikkeld om die nieuwe klanken weer te geven.

Bron: http://artikelsite.info/Muziek-Tv-en-Films/Muziekinstrumenten/302-Muziekinstrumenten.html